Geen nieuws... goed nieuws !?

Eigenlijk was het de bedoeling om dit stukje verder zo te laten. Geen woorden, gewoon een titel. Want toen ik zat te bedenken wat ik kon gaan schrijven, dacht ik dat er eigenlijk niet zo heel veel te schrijven was. Geen nieuws…
Ik dacht er een tijdje over na en was erg eerlijk. Klopt dat? Is er echt geen nieuws? Nou ja, natuurlijk wel, maar het is geen goed nieuws. Nee, wees niet bang, met ons gaat het prima. Denk aan de eerste regels van dit blog. We hebben het ook de afgelopen weken weer prima naar ons zin gehad, genieten van alle goeds wat Battambang te bieden heeft, hebben een leuk clubje mensen om ons heen en zelfs weer een potentiële nieuwe vriendin ontmoet. Lekker gedanst, gewerkt in de gallerie enz. enz.
Maar buiten dat zijn er natuurlijk genoeg dingen die gebeurd zijn hier in Cambodja. Zo vroegen we ons van de week af waarom er zoveel studenten verzameld waren bij één van de kopieerwinkels in de stad. Toen ik later hoorde dat ook de examens van grade 12 deze week waren, viel het kwartje opeens: iemand had natuurlijk de antwoorden weten te bemachtigen (lees: één van de leerkrachten had de antwoorden door verkocht aan de studenten om wat geld te krijgen) en nu werden deze doorverkocht aan een ieder die ze hebben wilde. Ik werd er verdrietig van en het deed me echt wat: het hulde me in een stemming die me liet afvragen: hoe lang kun je hier werken voordat dit soort praktijken niet meer bestaat? Natuurlijk heeft het te maken met leerkrachten die te weinig betaald krijgen, daardoor andere inkomsten moeten vinden om in hun levensonderhoud te voorzien, studenten kopen ze zodat ze in ieder geval een goed cijfer krijgen voor hun examen, hun lessen zijn namelijk waarschijnlijk ook niet echt goed geweest, of hun leerkrachten waren er gewoon niet en als ze hun examen niet halen dan weten ze in ieder geval zeker dat ze al helemaal geen kans op een baan hebben, etc etc. Ik ken de redenen inmiddels, nu ik hier zo’n anderhalf jaar rondloop, alhoewel ik ze waarschijnlijk met mijn Westerse blik nooit kan begrijpen.
In het groot gebeurde dit soort zaken ook deze week. 21 % van het Cambodjaanse landoppervlak is door regeringsfunctionarissen in de afgelopen jaren verkocht aan particuliere bedrijven, meestal afkomstig uit China, Korea of Japan. Machtsmisbruik. Een senator van de Cambodjaanse Volkspartij ligt in de clinch met de rector van de universiteit van Phnom Penh vanwege ongeoorloofde geldbedragen die overgemaakt zijn op ongeoorloofde bankrekeningen. Corruptie. Natuurlijk beschuldigt de één de ander en is niemand schuldig. Een rechter van de Rode Khmer tribunalen heeft zijn baan opgezegd vanwege “obstructie van de rechtgang”: de Cambodjaanse regering wil geen echte medewerking verlenen aan de vervolging van een paar van de belangrijkste oorlogsmisdadigers in Cambodja. Ook zegt de regering in een verklaring dat het niet ziet dat er iets fout is met het tribunaal, naar aanleiding van de uitlatingen van deze rechter nu hij eindelijk vrijuit kan praten. Een reactie van een Cambodjaan op de website naar aanleiding van dit verhaal: “misschien moet het Westen maar eens gaan kijken in Amerika en de schuldige bedrijven aanwijzen die de bommen hebben gegooid, die leidden tot het feit dat de Rode Khmer überhaupt aan de macht kon komen”…. Geen nieuws?
In dezelfde stemming als die ik hierboven beschrijf, praat ik over deze zaken en stel mezelf zelfs de vraag “zou het dan toch niet beter zijn, om te doen wat iedereen roept en een daad te stellen door weg te gaan uit dit land, zodat de regering eindelijk niet meer zo afhankelijk is van de buitenlandse hulp en zelf orde op zaken gaat stellen? “. Ik lees over de besprekingen in Nederland in het Catshuis over nog meer snijden in het ontwikkelingsbudget. Hebben ze dan toch gelijk?
Zondag morgen lees ik een overdenking van De Ark, waarin wordt gerefereerd aan Oscar Romero. Gisteren was het zijn gedenkdag. Lees het verhaal als je geïnteresseerd bent in wat hij deed (www.deark.nu, preek van 25 maart onder “kerkdiensten”). Mij blijft bij dat hij iemand is die blijft aandacht vragen voor dingen die niet kloppen, dat hij blijft vertellen van mensen die verdwenen of vermoord zijn, zelfs al weet hij niet precies waar dat toe leidt. Met gevaar voor eigen leven (en uiteindelijk heeft hij het met de dood moeten bekopen) wil hij niet dat deze mensen vergeten worden. En daar zat voor mij de eyeopener: ik kan wel zeggen dat er geen nieuws is, maar er is wél nieuws. En zolang mensen blijven praten over dat slechte nieuws en proberen daar goed nieuws tegenover te zetten, kunnen processen veranderen. Zolang wij proberen te laten zien dat het niet normaal is dat een regering dit doet, terwijl we samen proberen te werken aan een beter onderwijs systeem, of een beter zorgsysteem of een beter levensonderhoud, dan gaan mensen waar dan ook ter wereld zich realiseren dat het anders kan. En VSO draagt daar een klein steentje aan bij. En daarom zijn wij hier. En daarom is er tóch nieuws. Zodat er nu al een beetje goed nieuws is: een leerkracht die de DVD komt halen, zodat ze thuis nog eens de voorbeeld les kan bekijken, een student die enthousiast komt vertellen dat de adviezen geholpen hebben, een adjunct directeur die opeens een goed functioneringsgesprek houdt. En ondanks dat het op kleine schaal is, gebeurt dit in allerlei plekken in dit land. En daarom moeten we blijven. Voor die kinderen, van wie de leerkrachten zeggen dat ze nu veel beter kunnen lezen met de leesmaterialen die we hebben ingevoerd, voor de leerkrachten die nu aandacht en hulp krijgen, zodat ze serieus genomen worden, voor de collega’s met wie we werken, die te zien krijgen dat er ook een andere manier is. Zodat we over een tijdje nog steeds goed nieuws kunnen vertellen, over hoe de mensen hier zélf in staat zijn hun leven en regering in eigen hand te nemen, op een rechtvaardige manier.

Met dank aan Rien Wattel.